İnsanlığa Dadaş ruhu gerek..!

Dadaş çelik bir yaydır, onu germeye gelmez.
Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez.
Yayla bulutu gibi yükselir yavaş yavaş,
Sonra birden sel olur, köpürür coşar Dadaş…

Diye devam eden bar şiirini bilir misiniz? Erzurumlu emekli öğretmen Kadir Polat, işte bu duruşu, ‘Dadaş’ kültürünü gelecek kuşaklara aktarmak için Cimer’e bir başvuru yaptı. Ve dedi ki, yılda bir gün ‘Dadaşlar günü’ olsun. Kadir hoca, toplumda kültürel değerlerin giderek yozlaştığını, bu nedenle ‘Dadaş’ ruhunun yaşatılması gerektiğini ifade ederek, ‘’Dadaş’ın ne olduğunu herkes bilir. Unutulmaması için bir anma gününün ilan edilmesini teklif ediyoruz’’ dedi.

İyi güzel de hocam, bu dadaş nedir ki günü olsun? Dadaş, vuran, kıran, elinde tespih, omzunda ceket, ayakkabılarının ökçesine basan, Cumhuriyet caddesinde volta atan ‘Hışto’ mudur?  Elbette değildir. Erzurum erkeklerine Dadaş, kadınlarına Paşa denilir.  Bir zamanlar naif bir ayrım yapılmış Dadaş ve Paşa denilirken, bugün Erzurum kültürü ile yetişmiş herkese ‘Dadaş’ denilir. Mesela, Nene Hatun, Kara Fatma birer dadaştır.

Dadaşlığın Anadolu’da da karşılığı vardır. Duruşunda asalet vardır, konuşmasında ağırlık vardır, güven verir. Çevresine yardımcı olan, koruyucudur. Dadaş vatanını, ailesini, bayrağını koruyandır. Dadaşlık güçlüyken bile fedakâr ve merhametli olandır. Üstünken hoşgörülüdür. Hayır, hasenat sahibi çözüm insanıdır. Acıyı da mutluluğu da sonuna kadar paylaşandır.

Dadaş; eğilmeyen başıyla zalime tokadı vuran çelik bir yaydır. Ağır başlı, çalışkan, kimseyi arkadan vurmayandır. Milli karakterini muhafaza edendir. Özü sözü doğru, mazlumun yanında, geleneklerine bağlı, törelerine saygılıdır. Yalansız, riyasızdır. Merhametli, saygılı, kibar, naiftir. Sadece dadaşım diyen değil, dadaş olmaya çalışandır.


Evliya Çelebi seyahatnamesinde dadaşlardan bahsederken, ‘’Misafirperver, mert, samimi, fedakârdırlar. İbadete düşkündürler. Cömerttir ama müsrif değildir. Yüreklidir ama saldırgan değildir’’ diye anlatır. Rahmetli Alev Alatlı ise Dadaş’ı, Kuran’ın eşref-i mahlûkat dediği insan olarak tarif ederek, ‘‘Dadaş olayları araştırır, ayıpları araştırmaz. Merttir, patavatsız değildir. Cömerttir, müsrif değildir. Yüreklidir, saldırgan değildir. Samimidir, aptal değildir. İnançlıdır, yobaz değildir’’ der.

İşte ‘Dadaş’ budur. Şimdi aranızda Kadir Polat hocanın ‘Dadaşlar günü’ teklifine katılmayan var mı?